Minder lang wachten op begeleid bezoek voor kinderen na (v)echtscheiding

In een neutrale bezoekruimte kunnen kinderen na een (v)echtscheiding onder begeleiding het contact met één van de ouders heropbouwen. De wachttijd voor het gebruik van zo een neutrale bezoekruimte is de voorbije jaren gedaald van 7 maanden naar 5 maanden. “Maar elke dag wachten is er één te veel. Hoe langer een problematische situatie blijft aanhouden zonder ondersteuning, hoe moeilijker het herstel wordt”, zegt Vlaams parlementslid Katrien Schryvers, die de cijfers opvroeg. Zij pleit dan ook voor het voorzien van voldoende capaciteit, zodat de wachttijden verder kunnen afnemen.

In drie op de vier scheidingen zijn kinderen betrokken. In de meeste gevallen komen beide partners tot goede afspraken, soms loopt de omgangsregeling tussen ouders of opvoeders en kinderen echter moeilijk, of is er sprake van een breuk. In die gevallen kan de rechter het gezin doorverwijzen naar een neutrale bezoekruimte van een CAW (centrum voor algemeen welzijnswerk). Gezinnen kunnen ook op vrijwillige basis aankloppen bij zo’n bezoekruimte. In een neutrale bezoekruimte gebeuren de contacten in een onpartijdige setting en kan er gewerkt worden aan het herstellen van de verstandhouding en het uitwerken van een zelfstandige omgangsregeling.

Uit cijfers die Vlaams volksvertegenwoordiger Katrien Schryvers opvroeg bij Vlaams minister van Welzijn Hilde Crevits blijkt dat jaarlijks in een aanzienlijk aantal dossiers beroep wordt gedaan op de neutrale bezoekruimten. In 2022 waren er iets minder dossiers in behandeling dan in de voorgaande jaren: 648 in totaal, tegenover 700 in 2021. “Daar zijn een aantal verklaringen voor”, weet Schryvers, “Zo geven een aantal CAW’s aan dat vacatures soms moeilijk worden ingevuld en dat medewerkers die door ziekte of zwangerschap langere tijd niet aanwezig zijn, niet vervangen kunnen worden. Daarnaast blijven de gevolgen van de coronacrisis nog voelbaar. Zo gingen verschillende verwijzers er ten onrechte vanuit dat er nog altijd lange wachttijden zijn, zoals ten tijde van COVID het geval was, en werden er dus minder dossiers doorverwezen.”

De dalende trend is niet bij alle CAW’s en overal in dezelfde mate zichtbaar. In de 648 geregistreerde dossiers werden in totaal 2230 kinderen en ouders begeleid. Dat wil zeggen dat zij minstens een kennismakingsgesprek hebben gehad.

Geen zeven maar vijf maanden wachten

Terwijl in 2020 de gemiddelde wachttijd tussen de aanmelding en het eerste bezoek over de verschillende CAW’s nog zeven maanden bedroeg (208 dagen), is die periode elk jaar met een maand verminderd, zo stelt Katrien Schryvers vast. In 2021 moest men immers gemiddeld 6 maanden (183 dagen) wachten. Vorig jaar was die wachttijd verminderd tot iets minder dan vijf maanden (140 dagen). Die daling is merkbaar bij nagenoeg alle CAW’s. “Dat is wellicht te danken aan de implementatie van een gemeenschappelijk draaiboek over de werking van de bezoekruimten, met als doel om de begeleidingen meer te stroomlijnen”, aldus Schryvers.

“Er blijven grote regionale verschillen. Zo bedroeg de wachttermijn in Antwerpen in 2022 nog 225 dagen of meer dan 7 maanden, terwijl dit in Oost-Brabant ging over 58 dagen of iets minder dan twee maanden.” Tussen het eerste aanmeldcontact en het eerste bezoek zijn er wel verschillende contacten met de cliënten, zoals een intakegesprek met beide ouders en een kennismakingsgesprek met het kind. Tijdens de wachttijd bieden CAW’s vaak ook een groepssessie psycho-educatie aan.

“Het is goed dat er maatregelen worden genomen om de manier van werken tussen de verschillende neutrale bezoekruimtes beter op elkaar af te stemmen. Gezinnen, vaak met jonge kinderen en ouders die het lastig hebben, moeten op dezelfde manier geholpen kunnen worden, ongeacht waar zij zich aanmelden”, zegt Schryvers. “Hoe langer een problematische situatie blijft aanhouden zonder ondersteuning, hoe moeilijker het herstel wordt. Ik blijf pleiten voor voldoende capaciteit en het monitoren van de wachttijden. Daarnaast vraag ik aandacht voor het wegwerken van de regionale verschillen. De betrokken gezinnen moeten erop kunnen rekenen dat ze op redelijke termijn terecht kunnen in een bezoekruimte, en dit ongeacht de plaats waar ze wonen. Ook de doorverwijzers moeten hier van op de hoogte zijn. Het afnemen van de wachttijden is alvast een goede evolutie. Ik hoop dat die zich ook de volgende periode doorzet”, besluit Schryvers.