Vlaams parlement wil aanpak ouderenmishandeling opnemen in opleidingen van zorgverleners en in campagnes

Publicatiedatum

Auteur

Katrien Schryvers

Deel dit artikel

Mis(be)handeling van oudere mensen is een problematiek waar nog veel taboe rond hangt en die vaak lang onder de radar blijft. Het aantal meldingen dat daarover wordt geregistreerd (1122 situaties in 2022) is wellicht een onderschatting. In een nieuw voorstel van resolutie vragen de Vlaamse parlementsleden om het thema meer te belichten in campagnes, zorg- en hulpverleners en huisartsen bij te scholen over de thematiek, een stappenplan uit te werken voor de aanpak ervan, en in te zetten op de draagkracht van mantelzorgers om zo ouderenmis(be)handeling te voorkomen.

“Wanneer mensen afhankelijker worden van anderen, bijvoorbeeld omwille van ouderdom, worden ze helaas ook kwetsbaarder om slachtoffer te worden van mis(be)handeling”, aldus Vlaams parlementslid Katrien Schryvers, “Dit kan gaan om geweld maar ook om verwaarlozing, sociale uitsluiting, financiële uitbuiting, seksueel misbruik of fysiek en psychologisch geweld. Ouderenmis(be)handeling kan zowel in de thuiscontext als in een zorgvoorziening gebeuren en degene die mis(be)handelt kan een familielid of een mantelzorger zijn, maar ook een professionele zorgverlener of een derde. Vaak zijn het wel personen die eerder dicht bij het slachtoffer staan, die zich bezondigen aan het mis(be)handelen van oudere mensen. Mensen die slachtoffer worden, zijn om die reden vaak terughoudend om erover te praten. Enerzijds zijn mensen misschien beschaamd of loyaal aan hun kinderen, mantelzorgers of andere zorgverleners, anderzijds bestaat onzekerheid over wat als kinderen of andere mantelzorgers deze zorg niet meer op zich zouden nemen. Zo blijft het probleem veel langer onder de radar.”

Taboe doorbreken en problematiek in kaart brengen

De voorbije jaren lanceerde de overheid verschillende campagnes rond intrafamiliaal geweld, maar ouderenmishandeling komt daarbij nog te weinig aan bod. Mee doordat er minder aandacht voor is, wordt het probleem nog altijd onvoldoende herkend en erkend. Het is nochtans echt nodig om meer mensen te informeren over het thema. Enerzijds is het belangrijk dat mensen tekenen van mishandeling van ouderen sneller herkennen, anderzijds moeten slachtoffers of omstaanders weten waar ze terecht kunnen voor hulp.

In mei 2022 deed 1712 wel al een campagne rond dit thema, wat dadelijk resulteerde in meer oproepen. Dat bewijst dus dat campagnes werken. Als er bovendien een meer waarheidsgetrouw en duidelijker beeld is van de problematiek en de mate waarin die in Vlaanderen voorkomt, kan de aanpak er beter op worden afgestemd. Het is daarom belangrijk om te komen tot een betrouwbare registratie en een vlotte uitwisseling van gegevens tussen onder meer zorgverlening, politie en parket. 

Signalen herkennen

Ouderen met een zorgnood leven vaak geïsoleerd en hebben veel minder sociaal contact. Daardoor kan de mis(be)handeling lang verdoken blijven. “Reden te meer om ervoor te zorgen dat de mensen die wel over de vloer komen alert zijn voor de problematiek. Denk bijvoorbeeld aan diensten voor thuiszorg of huisartsen. Voor huisartsen bestaat al een e-learningmodule, waar in 2023 al 503 huisartsen aan deelnamen. We moeten hen blijven warm maken om hier vorming rond te volgen”, zegt Schryvers.

Daarnaast vragen de parlementsleden om in de opleidingen en bijscholingen voor zorgverleners specifiek aandacht te geven aan ouderenmishandeling en hoe hiermee moet worden omgegaan. Vroegdetectie is cruciaal bij intrafamiliaal geweld: via goed opgeleide hulpverleners kan er ingegrepen worden voor een situatie uit de hand loopt.

Stappenplan

VLOCO, het Vlaams ondersteuningscentrum ouderenmis(be)handeling, werkte een risico-taxatie-instrument ter ondersteuning van professionals uit “In onze resolutie vragen we dat dit instrument breed wordt toegepast, maar ook dat in samenwerking met VLOCO een generiek stappenplan bij ouderenmis(be)handeling wordt uitgewerkt. Het is immers van belang dat wanneer een zorgverlener een situatie van ouderenmis(be)handeling vermoedt of opmerkt, hij op gepaste wijze kan reageren”, aldus Schryvers, “Deze tools moeten dan ook breed verspreid worden.”

Mantelzorgers

Bij de oproepen die VLOCO kreeg in 2022 werd in maar liefst 61% van de gemelde gevallen de mis(be)handeling begaan door de mantelzorger. “De draagkracht van mantelzorgers wordt vaak op de proef gesteld, zeker als de zorgsituatie lang duurt. Het risico op mis(be)handeling wordt daardoor ook groter. Daarom blijft het ondersteunen van mantelzorgers essentieel. Bij het opstellen van een zorg- en ondersteuningsplan voor de zorgbehoevende moeten de noden van de mantelzorger daarom ook mee in kaart gebracht worden. Op die manier kunnen we ook werk maken van meer preventie”, besluit Schryvers.

Nieuws

Cd&v wil rouwverlof bij zwangerschapsverlies uitbreiden voor alle werknemers

Ouders die een kindje verliezen hebben vandaag recht op tien dagen rouwverlof na minstens 24 weken zwangerschap. Vóór die 24 weken worden werknemers verondersteld de dag na het zwangerschapsverlies terug op de werkvloer te staan. “Zwangerschapsverlies, ook vóór die 24 weken, gaat vaak gepaard met zowel fysieke als mentale pijn. We kunnen toch niet verwachten dat wie dit doormaakt de volgende dag zomaar de knop omdraait en verder werkt?”, stellen cd&v-politica’s Katrien Schryvers en Nathalie Muylle. Zij willen het rouwverlof bij zwangerschapsverlies daarom uitbreiden.

Dit najaar kan proefproject resomatie van start gaan

Dit najaar zal er in Vlaanderen een proefproject rond resomatie kunnen starten. Dat heeft Vlaams minister van Binnenland Hilde Crevits (cd&v) in het Vlaams parlement geantwoord op een vraag van Katrien Schryvers (cd&v). Bij resomatie wordt het lichaam van een overleden persoon via een specifiek proces “verwaterd” in plaats van gecremeerd zoals bij crematie. Resomatie wordt ook water-crematie of alkalische hydrolyse genoemd.

Cd&v wil meer pleegouders overtuigen

Sinds 2014 stijgt het aantal kinderen en jongeren dat opvang krijgt in een pleeggezin stelselmatig. Dat heeft alles te maken met het decreet pleegzorg dat toen in werking trad, een initiatief van Vlaams parlementslid Katrien Schryvers (cd&v). Toch blijven de noden hoog. Zo wachtten er in  2023  nog steeds 1.189 kinderen op een pleeggezin.  “Dat meer kinderen een plek vinden in pleegzorg juich ik toe, elk kind verdient een warme thuis om in op te groeien”, duidt Vlaams parlementslid Katrien Schryvers, die de info opvroeg. “Maar elk kind op de wachtlijst is er één te veel. We moeten alle drempels wegnemen en initiatieven nemen om potentiële pleegouders te overtuigen.” Schryvers wil daarom kandidaat-pleegouders helpen bij het vinden van kinderopvang en ze wil kandidaat-adoptieouders de weg wijzen naar pleegzorg.