Sinds 2014 stijgt het aantal kinderen en jongeren dat opvang krijgt in een pleeggezin stelselmatig. Dat heeft alles te maken met het decreet pleegzorg dat toen in werking trad, een initiatief van Vlaams parlementslid Katrien Schryvers (cd&v). Toch blijven de noden hoog. Zo wachtten er in 2023 nog steeds 1.189 kinderen op een pleeggezin. “Dat meer kinderen een plek vinden in pleegzorg juich ik toe, elk kind verdient een warme thuis om in op te groeien”, duidt Vlaams parlementslid Katrien Schryvers, die de info opvroeg. “Maar elk kind op de wachtlijst is er één te veel. We moeten alle drempels wegnemen en initiatieven nemen om potentiële pleegouders te overtuigen.” Schryvers wil daarom kandidaat-pleegouders helpen bij het vinden van kinderopvang en ze wil kandidaat-adoptieouders de weg wijzen naar pleegzorg.
Aantal pleegkinderen stijgt
Sinds 2014, het jaar dat het decreet pleegzorg in werking trad, is het aantal kinderen en jongeren dat via pleegzorg wordt opgevangen continu toegenomen. Zo werden in 2015 5.657 unieke kinderen en jongeren in een pleeggezin opgevangen. In 2023 ging het maar liefst om 10.000 kinderen en jongeren, of een toename met 77 procent. Dankzij pleegzorg hebben kinderen die (al dan niet tijdelijk) niet bij de eigen ouders kunnen opgroeien, toch de kans om in een gezinscontext op te groeien. Pleegzorg biedt deze kinderen een warme en stabiele omgeving waarin ze op een zo normaal mogelijke manier kunnen opgroeien en zich zo goed mogelijk kunnen ontwikkelen.
Wachten op een pleeggezin
Ondanks de toename van het aantal kinderen dat kan worden opgevangen in een pleeggezin, zijn er ook veel kinderen en jongeren voor wie er geen pleegouders beschikbaar zijn. “In 2023 wachtten maar liefst 1.189 kinderen op een pleeggezin”, aldus Vlaams Parlementslid Katrien Schryvers die cijfers bekwam in antwoord op een parlementaire vraag. “Dit ligt hoger dan het jaar voordien, de voorgaande jaren is een stijgende lijn bij de wachtenden voor pleegzorg. ”Opvallend is het grote aantal jonge kinderen.‘ De grootste groep wachtende kinderen bevindt zich in de leeftijdsgroep van 0 tot 5 jaar’, aldus het parlementslid. “In totaal ging het maar liefst over 455 kinderen. Dit is schrijnend, want zeker voor de allerkleinsten kan de opvang in een gezinsomgeving grote voordelen hebben tegenover opvang in een residentiële voorziening.”
Drempels voor kinderopvang
“Met het decreet Pleegzorg namen we heel wat maatregelen om pleegouders beter te ondersteunen. Zo bepaalden we dat pleegouders van kleine kinderen automatisch het laagste tarief kinderopvang krijgen, en dat pleegkinderen ook automatisch recht hebben op een school- en studietoelage als ze een jaar in een pleeggezin verblijven”, aldus Schryvers, “De kosten voor kinderopvang of om studies te volgen mogen immers geen rem zijn op het engagement van pleegouders.”
Met betrekking tot de kinderopvang stelt zich volgens Schryvers een bijkomend probleem, namelijk het vinden van kinderopvang. Waar ouders die een kindje verwachten al van in de prille zwangerschap op zoek gaan naar kinderopvang, kunnen pleegouders dit niet. Zij krijgen plots een vraag of ze een kindje willen opvangen en dan is het vinden van een plekje zeer moeilijk, zelfs al stelt het decreet dat er in de inkomensgerelateerde kinderopvang een voorrangsrecht is.” Om pleegouders meer mogelijkheden te geven om op korte termijn kinderopvang te vinden, stelt Schryvers voor om vanuit pleegzorg een toeslag toe te kennen voor pleegouders die geen plaats vinden in de inkomensgerelateerde kinderopvang, maar wel in de kinderopvang met vrij tarief. “Daar betalen ze anders het volle bedrag, wat veel mogelijke pleegouders tegenhoudt. Door deze bepaling zouden zij breder kunnen gaan zoeken naar een plekje in de kinderopvang terwijl ze in de praktijk toch slechts het laagste tarief kinderopvang ten laste moeten nemen.”
Kandidaat-adoptieouders warm maken voor pleegzorg
Daarnaast wil Schryvers de koppeling maken met de wachtlijsten voor adoptieouders. “Hebben die adoptieouders ook pleegzorg overwogen? Zijn ze bekend met de werking van pleegzorg? Zo zouden kandidaat-adoptieouders bijvoorbeeld een informatiesessie moeten kunnen bijwonen over de verschillen tussen adoptie en pleegzorg. Misschien beslissen op die manier meer kandidaat-adoptieouders om toch voor pleegzorg te kiezen?”, stelt Schryvers. “Waar we via het engagement van pleeggezinnen een warme gezinsomgeving kunnen bieden voor kinderen die (al dan niet tijdelijk) niet thuis kunnen opgroeien, moeten we dat zoveel als mogelijk doen”, besluit Schryvers.