Sinds de openingsuren en oproeplijnen van 1712 in september 2021 werden uitgebreid, steeg het aantal oproepen naar de hulplijn. Het aantal chatgesprekken steeg met maar liefst drie vierde. Dat vernam Vlaams volksvertegenwoordiger Katrien Schryvers in antwoord op een parlementaire vraag aan Vlaams minister Hilde Crevits. Ook wanneer de hulplijn een vermelding krijgt in de media, kent het aantal oproepen een piek. Schryvers is dan ook tevreden dat het systematisch vermelden van 1712 bij berichtgeving over het thema geweld na haar aandringen werd opgenomen in de beheersovereenkomst met VRT. Daarnaast hoopt zij dat als de cijfers in dezelfde lijn blijven liggen de uitbreiding van de bereikbaarheid ook na 2024 bestendigd kan worden.
Hulplijn 1712 richt zich tot mensen die vragen hebben over geweld, misbruik en kindermishandeling. Naar aanleiding van de coronacrisis kregen de vijf centra algemeen welzijnswerk (CAW’s) met een 1712-werking een extra subsidie voor de inzet van een extra halftijdse kracht en om tegemoet te komen aan de verhoogde caseload. De CAW kunnen nog tot eind 2024 op deze extra subsidie rekenen.
Sinds september 2021 zijn ook de openingsuren uitgebreid en is de chathulpverlening bereikbaar tot 22 uur ‘s avonds. Ook de capaciteit aan beschikbare chat- en telefoonlijnen werd uitgebreid.
Chat wint aan belang
“Deze maatregelen hebben duidelijk een invloed op het aantal oproepen dat kon beantwoord worden”, concludeert Vlaams parlementslid Katrien Schryvers uit de cijfers die zij bekwam in antwoord op een parlementaire vraag aan Minister Crevits, “Vooral via de chat konden meer mensen te woord worden gestaan, want in de periode september 2020 tot en met augustus 2021 voerde 1712 1227 chatgesprekken, terwijl dat aantal in de periode september 2021 tot en met augustus 2022 maar liefst 2155 chatgesprekken werden geteld. Dat is een toename van maar liefst 75,6 procent.” Dat maakt dat binnen de totaliteit van de oproepen het aandeel van de chatgesprekken sinds de uitbreiding van de beschikbaarheid ervan is opgelopen van 15,2% tot bijna een vierde (23,4%).
Oproepers blijven echter het vaakst kiezen voor de telefoon. Ook daar is sprake van een stijging nadat de openingsuren en het aantal telefoonlijnen werden uitgebreid, zij het minder spectaculair dan bij de chat. Terwijl de hulplijn in de periode september 2020 tot en met augustus 2021 5611 telefoongesprekken beantwoordde, ging het in het jaar daarna over 5844. Dat is een toename van 4,2%.
Het aantal beantwoorde mails bleef nagenoeg gelijk. In de eerste periode vertegenwoordigde het mailverkeer 15,2% van de oproepen, in de tweede periode ging het om 13,2%.
Antwoordapparaat
Om ook mensen verder te kunnen helpen die contact zoeken buiten de openingsuren, kunnen bellers sinds september 2021 ook een bericht achterlaten op het antwoordapparaat. Dat gebeurt maandelijks enkele tientallen keren, vernam Schryvers nog. “In het geheel van het aantal oproepen is dat eerder laag”, stelt Schryvers vast, “Mogelijk heeft dit te maken met het taboe dat nog steeds rust op geweld, misbruik en kindermishandeling, en met het gegeven dat ongeveer driekwart van de hulpvragers er bewust voor kiest om anoniem te blijven.”
1712 onderneemt telkens drie pogingen om de mensen die een bericht op het antwoordapparaat nalieten, terug te contacteren.
Invloed van de media
Wanneer hulplijn 1712 een expliciete vermelding krijgt op radio of tv bij programma’s over geweld, misbruik of kindermishandeling, is er quasi altijd een stijging merkbaar van het aantal oproepen, zo vernam Vlaams parlementslid Schryvers nog in antwoord op parlementaire vragen. Zo was er bijvoorbeeld een duidelijke piek in maart 2021 van maar liefst 300 oproepen meer dan in de maand daarvoor. Deze opmerkelijke toename was hoofdzakelijk toe te schrijven aan het effect van de docureeks ‘Als je eens wist’ die toen werd uitgezonden op Canvas, en de hieraan gekoppelde vermelding en campagne van hulplijn 1712.
In mei 2022 was er veel berichtgeving over oudermishandeling en ouderenmis(be)handeling. Ook daaraan was de vermelding van hulplijn 1712 verbonden en ook toen was er sprake van een toename in het aantal oproepen (bijna +200) tegenover de maand voordien.
Dezelfde effecten zijn merkbaar bij andere hulplijnen, zoals de Zelfmoordlijn 1813 en TeleOnthaal, zo kon Schryvers afleiden uit de gegevens die zij verkreeg. Ook daar zorgden verwijzingen in de media naar de hulplijnen voor pieken in het aantal oproepen.
Maatregelen met effect
“In het Vlaams Parlement ijverde ik lange tijd om, net zoals dat gebeurt voor 1813 bij berichten over zelfdoding, hulplijn 1712 systematisch te vermelden bij berichtgeving over geweld, misbruik en kindermishandeling”, zegt het parlementslid, “Ik was dan ook heel tevreden toen dit werd opgenomen in de nieuwe beheersovereenkomst van de VRT. De cijfers tonen aan dat het loont en dat vermeldingen van deze kanalen in de media een duwtje in de rug kunnen zijn voor mensen om hun eigen situatie aan te kaarten en hulp te zoeken.”
“Ook de uitbreiding van de bereikbaarheid bleek nodig”, gaat Schryvers verder, “Er kunnen duidelijk veel meer mensen geholpen worden en dat is toch waar het om draait. Ik hoop dan ook dat als de cijfers in dezelfde lijn blijven liggen, de extra middelen die werden toegekend in het kader van de coronacrisis op termijn structureel kunnen worden toegekend.”
